ارت سنج کلمپی چیست؟ و چگونه مقاوت زمین را اندازه گیری می‌کند؟

ارت سنج یا ارت تستر یکی از انواع ابزارهای اندازه گیری دقیق است که برای اندازه گیری مقاوت زمین استفاده می‌شود. یکی از انواع ارت تسترها، ارت سنج کلمپی است که مدل‌های مختلفی دارد و شما می‌توانید خرید ارت سنج کلمپی را بر اساس نیاز خود انجام دهید. قبل از آنکه بخواهیم درباره چیستی و کارکرد ارت سنج کلمپی توضیح دهیم در ابتدا بهتر است بدانیم که چرا باید مقاومت زمین را با ارت سنج ازمایش کنیم؟ در ادامه به این سؤال پاسخ روشنی خواهیم داد.

چرا باید مقاومت زمین را با ارت سنج آزمایش کنیم؟

در برخی از موارد ممکن است در اثر عوامل مختلفی مثل برخورد صاعقه به زمین، انرژی الکتریکی با بدنه تجهیزات اتصال کوتاه برقرار کند یا دستگاه ها دچار مشکل شده و این اتصال کوتاه برقرار شود. در این صورت جان افرادی که با دستگاه‌های الکتریکی کار می‌کنند در معرض خطر قرار گرفته و ممکن است دچار برق گرفتی و دیگر آسیب ها شوند. به همین دلیل اندازه گیری مقاومت زمین نقش بسیار پر رنگی دارد. هرچند ممکن است این موارد به ندرت اتفاق بیفتد اما ایمنی در هنگام استافده از ابزارهای الکتریکی بسیار اهمیت دارد. اما اندازه گیری مقاومت زمین توسط ارت سنج کلمپی تنها به دلیل موراد ایمنی انجام نمی‌شود. اندازه گیری مقاومت زمین نه تنها برای حفظ سلامت افراد مهم است بلکه از آسیب به دستگاه‌ها و تجهیزات و بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند.

همچنین باید افزود که ما با ارت سنج کلمپی مقاومت خاک را اندازه گیری می‌کنیم زیرا خاک می‌تواند در طول زمان از نظر میزان رطوبت، میزان نمک و دما تغییر کند و این می تواند شروع به تخریب میله های زمین و اتصالات آنها کند. این بدان معناست که ممکن است مقاومت زمین در هنگام نصب میله های زمین برای اولین بار صفر یا بسیار کم بوده باشد، اما مقاومت ممکن است به مرور زمان با خورده شدن میله ها و خورده شدن آن ها افزایش یابد. به همین دلیل اندازه گیری مقاومت زمین امری ضروری است.

بیش‌تر بخوانید: چرا میلی کلمپ آمپر متر برای صنایع نیازمند به دقت بالای اندازه گیری مناسب تر است؟

نحوه کارکرد ارت سنج کلمپی

دستگاه ارت سنج کلمپی می‌تواند جریان ایجاد شده در حلقه را توسط چندین الکترودی که در زمین قرار داده شده است محاسبه کند. این محاسبه به صورت زیر است:
 

شکل 1

در شکل یک Rx را مقاومت زمین تحت تست تعریف می‌کنیم و R1 و R2 و… و Rn را مقاومت زمین‌های موازی با زمین مورد اندازه‌گیری در نظر می‌گیریم.
 

شکل 2

در شکل دو مقاوت های R1 و R2 و… و Rn را می‌توان موازی در نظر گرفت و مقاومت معادل آن‌ها را برابر  Rsفرض کرد. مقاومت Rs در باربر مقاومت Rx بسیار کوچک است. چون از موازی شدن تعداد زیادی مقاومت حاصل شده است.
 

شکل 3

شکل ۳ نشان می‌دهد که در ارت سنج کلمپی یا ارت تستر کلمپی ولتاژ V توسط ترانسفورماتور CT1 در مقاومت Rx القا می‌شود و جریان I را در آن ایجاد می‌کند. جریان I توسط ترانسفورماتور CT2 دریافت می‌شود. با مشخص بودن V و I طبق روابط بالا می‌توان Rx را محاسبه نمود.

ارت سنج کلمپی تنها می‌تواند مقادیر کمی از مقاومت زمین را اندازه گیری کند. مثلا در ارت سنج کلمپی 4200 کیوریتسو مقدار اندازه گیری مقاومت زمین حداکثر تا 1500 اهم است اما در ارت سنج معمولی این اندازه گیری بیش‌تر است (2000 اهم یا بیش‌تر). همچنین باید گفت که ارت سنج کلمپی رابط کاربری آسان تری نسبت به ارت سنج معمولی دارد و اندازه گیری به آسانی توسط کلمپ ارت تستر امکان پذیر است.

جمع بندی

در این مقاله از سایت درخشش الکتریک شما را با ارت سنج کلمپی و نحوه کارکرد آن آشنا کردیم و گفتیم که این دستگاه می‌تواند جریان ایجاد شده در حلقه را توسط چندین الکترودی که در زمین قرار داده شده است محاسبه کند. همچنین در این مطلب به اهمیت اندازه گیری مقاومت زمین اشاره کردیم که نه تنها برای حفظ ایمنی افراد مهم است، بلکه از آسیب به دستگاه‌ها و تجهیزات و بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند. امیدواریم مطالعه این مطلب شما را با ارت سنج کلمپی و اندازه گیری مقاومت زمین توسط آن به خوبی آشنا کرده باشد.